serdecznie zachęcam do zapoznania się z wystawą plenerową „Plany historyczne rozwoju przestrzennego Szczecina”, przygotowaną przez Biuro Planowania Przestrzennego Miasta w oparciu o zasoby własne oraz dzięki uprzejmości i wieloletniej współpracy z Muzeum Narodowym w Szczecinie i Archiwum Państwowym.

Dla historyków i urbanistów jest to obszar dobrze znany, jednak dla kolejnych pokoleń szczecinian, urodzonych dawno po wojnie, historia planowania miasta, różnych koncepcji rozwoju Szczecina mogą stanowić nową wiedzę. Przedstawione mapy ilustrują różne wizje miasta, ale zawsze takie same pragnienia mieszkańców – wygodne miejsce do zamieszkania, kipiące życiem centrum nad Odrą.

Ekspozycja stanowi tło i wprowadzenie do ważnego wydarzenia zaplanowanego na ten rok – przedstawienia Państwu zmiany polityki przestrzennej miasta Szczecina (zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania miasta), która będzie jeszcze bardziej eksponować wartości, do których stale dążymy: miasta kompaktowego, uczącego się, odpornego i zorientowanego na dobrostan mieszkańców, budującego trwałe relacje z sąsiadami.

Poprzez tę ekspozycję podejmujemy próbę opowiedzenia historii planowania Szczecina w formie kartograficznej. Wybrane mapy reprezentują kluczowe etapy w polityce przestrzenno-gospodarczej Szczecina na przestrzeni wieków, od czasów średniowiecznych po współczesność.

Bogata, wielowiekowa historia miasta wpływała na jego kształt urbanistyczny i architektoniczny oraz na życie codzienne mieszkańców. Wielokrotnie zmieniająca się przynależność państwowa Szczecina, zmiany etniczne oraz wielokulturowość miasta odpowiadały, w głównej mierze, za inicjowanie zasadniczych przeobrażeń i rewolucji funkcjonalno-przestrzennych.

Zgromadzone na planszach opracowane źródła ikonograficzne pokazują nowoczesne myśli urbanistyczne, dokumentują podróż wielu pokoleń i kultur. Są one wreszcie inspiracją do planowania przyszłości. To wizje śmiałe, czasami odrzucające tradycje i nadające miejscom nowe znaczenie. Pokazują, że rozwój miasta nierozerwalnie jest związany z jego rozbudową i przebudową. To proces naturalny i cykliczny, wymagający od nas wszystkich świadomości i poszanowania współdzielonej przestrzeni.

Zakres geograficzny plansz historycznych obejmuje Stare Miasto i Łasztownię oraz osiedla leżące bezpośrednio za murami Szczecina, które łącznie stanowiły historyczny rdzeń miasta. Część map pokazuje terytorium wzajemnych relacji ośrodka miejskiego z jego najbliższym otoczeniem, które przed długi okres pełnio rolę zaplecza umożliwiającego jego funkcjonowanie, w różnych sferach życia. Są to mapy obszarów nierozdzielnie związanych z historią miasta, które ostatecznie zostały włączone w obręb jego granic 15 października 1939 r., jako tak zwany Wieki Szczecin (Grosse Stettin).

Ten zbiór map planistycznych Szczecina, stanowi potwierdzenie stosowanego w Szczecinie podejścia, zgodnego ze zdaniem Charlesa Landry: „Dziedzictwo kulturowe to suma kreatywności naszych przodków, to skutki tej kreatywności pozwalają społeczeństwu funkcjonować i rozwijać się.”

Zachęcam Państwa serdecznie do odbycia własnej podróży planistycznej przez wieki i koncepcje rozwojowe Szczecina, refleksji nad własnym miejscem zamieszkania i życia, nad tym jak widzimy przyszłość naszego miasta. To dobry wstęp do publicznej dyskusji nad aktualizacją polityki przestrzennej Szczecina.

Ekspozycja będzie dostępna do końca kwietnia 2021 roku.